Stal otacza nas każdego dnia, choć możemy sobie z tego nie zdawać sprawy. Jeszcze mniej osób wie, czym tak naprawdę ona jest i z jakich metali się składa. Warto poznać ten materiał, gdyż bez niego nasze życie byłoby całkowicie inne w niezliczonych aspektach. Przyjrzyjmy się, czym jest stal, jakie ma właściwości i gdzie znajduje swoje zastosowanie.
Czym jest stal?
Na pytanie, co to jest stal i rodzaje stali, warto odpowiedzieć, że jest to stop żelaza oraz węgla, gdzie ten drugi czynnik to tylko 2% całości. Tworzywo to nie jest nowym wynalazkiem – już od bardzo dawna wykorzystywany jest w przeróżnych działaniach. Warto jednak wiedzieć, że stal stali nie jest równa i każdy rodzaj będzie miał inne zastosowanie, dopasowany do ich właściwości.
W stali nie możne znajdować się więcej niż 2,10% węgla, jednak oprócz tego można dodawać do niej wiele innych pierwiastków, które zmieniają jej właściwość. Jakie pierwiastki najczęściej spotkamy?
- Chrom– dzięki niemu stal będzie jeszcze wytrzymalsza i twardsza, a jednocześnie zwiększy się jej udarność. Stosowany jest w stali nierdzewnej, aby zwiększyć odporność na korozję.
- Aluminium – jest to pierwiastek, którego działanie redukuje rozrost ziaren austenitu, jednocześnie mając działanie odtleniające.
- Krzem – łączy właściwości dwóch poprzednich pierwiastków, mając zarówno właściwości odtleniające, jak i zwiększające wytrzymałość stali.
- Mangan – zwiększa on odporność na ścieranie i podwyższa granicę sprężystości.
- Nikiel – oprócz zwiększenia wytrzymałości, zmniejsza temperaturę progu kruchości.
Jakie rodzaje stali można wyróżnić?
Oznaczenia stali informują nas o tym, jaki jest jej rodzaj. Jak jednak je dzielimy? Tak naprawdę na kilka sposobów, które przedstawimy poniżej.
Podział stali ze względu na zastosowanie:
- stal konstrukcyjna – wykorzystywana, jak sama nazwa wskazuje, w różnych konstrukcjach, ale też w budowie maszyn,
- stal narzędziowa – znajduje zastosowanie w tworzeniu różnego rodzaju przyrządów,
- stal specjalna – w zależności od jej właściwości (np. żaroodporna), może być wykorzystywana w różny sposób.
Podział stali ze względu strukturę:
- stal austenityczna,
- stal martenzytyczna,
- stal ferrytyczna,
- stal ferrytyczno-perlityczna.
Podział ze względu na obecność dodatkowych pierwiastków:
- stal stopowa – z dodatkami,
- stal węglowa – z niewielką ilością dodatków bądź ich brakiem.
Klasyfikacja i zastosowanie stali mają ze sobą ścisłe powiązanie, a łączą je właściwości, które warto dokładnie poznać.
Stal – jakie ma właściwości?
Stal p900 posiada wiele właściwości, dzięki którym stała się pożyteczna i popularna. Przede wszystkim jest podatna na obróbkę cieplną, jednocześnie zachowując odpowiednią twardość i sprężystość. Surowiec ten przewodzi również prąd, posiadając w tym samym czasie wysoką temperaturę topnienia.
Warto jednak wiedzieć, że właściwości stali są w dużej mierze zależne od jej rodzaju. W przemyśle stosuje się jak najmniejszy procent węgla w stali, gdyż jest ona wtedy najbardziej plastyczna i podatna na obróbkę termiczną. Warto jednak też wiedzieć, że stal ma jedną, dość sporą wadę, a mianowicie podatność na korozję przez wpływ wody i innych substancji chemicznych. Dla zniwelowania tego efektu stosuje się odpowiednie dodatki, jak i procesy galwanizacji oraz cynkowania.
Zastosowanie stali
Oznaczenia stali mówią nie tylko o właściwościach, ale też w przełożeniu o zastosowaniach. Jest to bardzo rozpowszechniony na świecie specyfik, który pomaga w przeróżnych branżach.
Gdzie najczęściej spotkamy się ze stalą?
- przy produkcji elementów wzmacniających konstrukcje budowlane,
- w różnego rodzaju obudowach,
- w przeróżnych częściach maszyn i urządzeń,
- przy produkcji elementów narzędzi życia codziennego.
Znając już normy stali, ich klasyfikację, właściwości i zastosowanie, widzimy, że jest to niezwykle ważny surowiec. Warto pamiętać, że zakup stali powinien się odbywać u zaufanego sprzedawcy, takiego jak Hempel, którego doświadczenie i dokładność pozwalają na pewność, że otrzymujemy wysokiej jakości produkty.